Όπως ήδη όλοι γνωρίζουμε, η συμβολή της φυσικής δραστηριότητας στη καθημερινότητά μας, είναι μεγάλη και τα οφέλη της έχουν υψίστη σημασία στη ζωή του ανθρώπου. Η άποψη αυτή είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε κάθε γωνία του κόσμου  και την ενστερνίζονται πολλοί άνθρωποι κάνοντάς την πράξη. Η φυσική δραστηριότητα λοιπόν, συμβάλλει αφενός στη διατήρηση και βελτίωση της σωματικής μας υγείας αλλά δεν είναι λίγα τα οφέλη τα οποία παρέχει και στην ψυχική μας υγεία. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως το σώμα μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο και με τη ψυχή μας.

Γενικά οφέλη της φυσικής δραστηριότητας στη ζωή μας

Είναι σημαντικό να αναφερθεί το γεγονός ότι, η σωματική δραστηριότητα απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως καθώς πέρα από τον κατασταλτικό χαρακτήρα που μπορεί να έχει στην ύπαρξη μιας ασθένειας, μπορεί να λειτουργήσει και προληπτικά αποτρέποντας κάποια πιθανή εκδήλωση νόσου είτε σωματικής είτε ψυχικής. Έχει γίνει φανερό λοιπόν, πως η σωματική άσκηση συμβάλλει στην πρόληψη ψυχικών διαταραχών,καρδιολογικών παθήσεων, καρκίνου του μαστού, οστεοπόρωσης, παθήσεις που σχετίζονται με τον εγκέφαλο και τα αγγεία του ανθρώπου, παχέος εντέρου, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και φυσικά στην παχυσαρκία. (Ζιώγου, 2013).

Άσκηση – Ψυχική Υγεία – Ψυχικές Διαταραχές
Έχει κατοχυρωθεί και επιστημονικά πως η συμβολή της φυσικής δραστηριότητας στη ψυχική μας υγεία είναι αξιοσημείωτη και ευεργετική. Μέσω αυτής μπορούμε να βιώσουμε συναισθήματα όπως, ευεξία, ηρεμία, ικανοποίηση και αυτοπεποίθηση. Η άσκηση βοηθάει και στην πρόληψη αλλά και στην αντιμετώπιση προβλημάτων ψυχικής υγείας.
Βέβαια, πολύ συχνά παρατηρείται πως η φυσική κατάσταση και η υγεία των ατόμων που πάσχουν από κάποια ψυχική νόσο δεν βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα καλή κατάσταση. Αυτό οφείλεται στη λήψη ψυχοτρόπων φαρμάκων τα οποία καταστέλλουν τα άτομα καθώς προκαλούν αισθήματα υπνηλίας και κόπωσης. Η ένταξη αθλητικών δραστηριοτήτων, θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα των επαγγελματιών ψυχικής υγείας καθώς, σε συνδυασμό με την ψυχοκοινωνική υποστήριξη την οποία λαμβάνουν, οι θετικές επιδράσεις στη ψυχική τους υγεία θα είναι αξιοσημείωτες. Ποια είναι όμως η συμβολή της φυσικής δραστηριότητας σε κάθε ψυχική διαταραχή συγκεκριμένα;

Α. Διαταραχή άγχους
Η φυσική δραστηριότητα έχει αποδειχθεί πως μπορεί να βοηθήσει στην αποσυμφόρηση από το άγχος το οποίο ταλανίζει πολλούς ανθρώπους γύρω μας σε διάφορες πτυχές της καθημερινότητάς τους. Επιπλέον, προλαμβάνει και θεραπεύει το άγχος με καλύτερα αποτελέσματα από μια φαρμακευτική αγωγή η ψυχοθεραπεία. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι η φαρμακευτική αγωγή και η ψυχοθεραπεία δεν βοηθούν και για αυτό θα πρέπει να αποφεύγονται απλώς κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και έχει διαφορετικές ανάγκες αλλά ο συνδυασμός και των τριών αυτών παραγόντων μπορεί να επιφέρει σημαντικά θεραπευτικά αποτελέσματα.

B. Kατάθλιψη
   Η κατάθλιψη συνδέεται με συναισθήματα κακής διάθεσης, θλίψης καθώς και από έλλειψη ενέργειας και κοινωνική απόσυρση. Με βάση όμως αρκετές έρευνες έχει γίνει αντιληπτό πως η φυσική άσκηση μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπισή της. Οποιαδήποτε λοιπόν, δραστηριότητα δύναμης ή αερόβια άσκηση μπορεί να ανακουφίσει τους ανθρώπους με κατάθλιψη και να αλλάξει την καθημερινότητά τους  καθώς, έχουν τη δυνατότητα να διοχετεύσουν τα συναισθήματά τους σε κάτι παραγωγικό και μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία να αρχίσουν και πάλι να αλληλεπιδρούν με τους γύρω τους.

Γ. Σχιζοφρένεια
Η φυσική άσκηση σε άτομα με ψυχικές παθήσεις μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργικότητα και τις νοητικές τους ικανότητες όπως και στη περίπτωση της σχιζοφρένειας. Έχει γίνει φανερό πως η φυσική δραστηριότητα σε άτομα με σχιζοφρένεια μπορεί να συμβάλλει στη μείωση των ακουστικών ψευδαισθήσεων, να βελτιώσει τη ποιότητα του ύπνου αλλά και γενικότερα τη ποιότητα ζωής τους. (Ζιώγου, 2013).

Η φυσική δραστηριότητα θεωρείται ιδιαίτερα θεραπευτική και σε περιπτώσεις χρήσης ουσιών όπως για παράδειγμα αλκοόλ αλλά και σε προγράμματα τα οποία αφορούν τη διακοπή του καπνίσματος. Επιπρόσθετα, βοηθά σε περιπτώσεις κακής εικόνας σώματος αλλά και στην περίπτωση σωματόμορφων διαταραχών όπου το πρόβλημα ψυχικής υγείας σωματοποιείται. (Ζιώγου, 2013).

Κλείνοντας λοιπόν, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η ένταξη προγραμμάτων φυσικής δραστηριότητας με επαγγελματίες προπονητές σε δομές ψυχικής υγείας,  είναι υψίστης σημασίας καθώς μπορεί να επιφέρει σημαντικά θεραπευτικά αποτελέσματα σε συνδυασμό και με άλλες δραστηριότητες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Επιπρόσθετα, η δημιουργία ομαδικών προγραμμάτων άσκησης μπορεί να επιφέρει μεγαλύτερη ικανοποίηση και δέσμευση απέναντι στα προγράμματα αυτά. Βέβαια, σημαντικός παράγοντας σε όλη αυτή τη διαδικασία αποτελεί και η ύπαρξη υποστηρικτικού περιβάλλοντος. Είναι σημαντικό να δοθεί σημασία στην υγεία και των τρόπο ζωής των ψυχικά ασθενών.

Κυριακή Πατρώνη
Τελειόφοιτη κοινωνική λειτουργός και εθελόντρια στο Κέντρο Ημέρας της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ

 

Βιβλιογραφία

  • Ζιώγου Θ., (2013). Η συμβολή της άσκησης στη προαγωγή της ψυχικής υγείας. Επιστημονικά Χρονικά 2013;18(4): 191-197
  • Καδόγλου Μ., Η επίδραση της σωματικής δραστηριότητας στη θεραπευτική πορεία των ατόμων με σοβαρή ψυχική διαταραχή και η σημασία της ενσωμάτωσης προγραμμάτων άσκησης στο πλαίσιο των υπηρεσιών ψυχικής υγείας
  • Osborn D., (2001). The poor physical health of people with mental illness. West J Med. 2001 Nov; 175(5): 329–332. doi: 10.1136/ewjm.175.5.329
  • Μακρής Κ., Κόλλιας Κ., (2020). Schizophrenia spectrum disorder and physical exercise. DOI: https://doi.org/10.22365/jpsych.2021.019