Χτίζοντας δεσμούς, όχι φράγματα – Πρόληψη παραβατικότητας με επίκεντρο τον έφηβο
.
.
Η σύγχρονη κοινωνία χαρακτηρίζεται από τη ρήξη αξιών, την οικονομική και κοινωνική αστάθεια, τη χαλάρωση των οικογενειακών θεσμών και τη συναισθηματική ανασφάλεια. Οι έφηβοι μεγαλώνουν σε περιβάλλοντα με ελλείψεις και έρχονται αντιμέτωποι με συνεχείς προκλήσεις σε προσωπικό, σχολικό και οικογενειακό επίπεδο. Η έλλειψη προοπτικής για το μέλλον τους, η περιθωριοποίηση και η ανάγκη να ανήκουν, να είναι μέλη ενός συνόλου, οδηγούν συχνά σε ριψοκίνδυνες ή παραβατικές συμπεριφορές, που απειλούν την εξέλιξή τους.
.
Το ερώτημα είναι: Η παραβατικότητα είναι έγκλημα ή μια σιωπηλή κραυγή για βοήθεια;
.
Οι έφηβοι ταλαντεύονται μέσα σε ένα συνεχές, προσπαθώντας από τη μία να αποδείξουν ότι αξίζουν και ότι είναι ξεχωριστές προσωπικότητες, ενώ από την άλλη βρίσκονται σε διαρκή αμφισβήτηση και φόβο απέναντι στις αλλαγές και την ανεξαρτητοποίησή τους από τις οικογένειές τους. Πολλοί νέοι δεν είναι «παραβατικοί», αλλά αντιδρούν στη βία, τη φτώχεια, τις οικογενειακές συγκρούσεις και την εσωτερική σύγχυση που βιώνουν. Μέσα από δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές, εκφράζουν την ανάγκη για βοήθεια, αποδοχή και ασφάλεια.
.
Το κρίσιμο ερώτημα είναι: ποιος είναι εκεί για να τους ακούσει πραγματικά;
.
Στο πλαίσιο των νέων πολιτικών για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της παραβατικής συμπεριφοράς, οι θεσμικοί φορείς δημιουργούν εξειδικευμένα κέντρα, με στόχο την υποστήριξη, την επανένταξη και την συμπερίληψη των νέων που βρίσκονται σε ρίσκο. Το έργο αυτό επιτελεί η ομάδα του Connect Thessaloniki- του Κέντρου Ημέρας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της προπαραβατικής και παραβατικής συμπεριφοράς των νέων.
.
Βασικός πυλώνας της λειτουργίας του Connect Thessaloniki είναι η παροχή ενός ασφαλούς, υποστηρικτικού πλαισίου, όπου οι νέοι – είτε βρίσκονται σε ρίσκο, είτε έχουν εκδηλώσει παραβατικές συμπεριφορές, είτε απλώς αναζητούν έναν χώρο να ανήκουν – μπορούν να βρουν τη θέση και τη φωνή τους. Μέσα από την ατομική συμβουλευτική και τις ομαδικές δραστηριότητες, προάγονται η ενσυναίσθηση, η αυτοφροντίδα και η εμπιστοσύνη. Οι νέοι αποκτούν το έδαφος για να αναπτύξουν δεξιότητες, να κοινωνικοποιηθούν, να γνωρίσουν διαφορετικούς ανθρώπους και να χτίσουν σταδιακά τα θεμέλια για την προσωπική τους ανάπτυξη.
.
Η επαφή με εναλλακτικές μορφές έκφρασης και δημιουργικότητας ανοίγει τον δρόμο για το μοίρασμα εμπειριών, την ανάληψη ευθυνών και τη δημιουργία υγιών, σταθερών σχέσεων. Μέσα από αυτές τις δράσεις, οι νέοι μετατρέπουν την ένταση σε δημιουργία και τη σιωπή σε φωνή. Ενεργοποιούν κομμάτια του εαυτού τους που είχαν σιγήσει, και συνδέονται ξανά — όχι μόνο με τους άλλους, αλλά και με τον ίδιο τους τον εαυτό. Η συμμετοχή μετατρέπεται σε ενδυνάμωση. Και η απομόνωση σε ανήκειν.
.
Η παραβατικότητα των νέων δεν είναι ατομική αποτυχία — είναι συλλογική ευθύνη. Όσο νωρίτερα τους δώσουμε χώρο, λόγο και στήριξη, τόσο περισσότερο θα αποφύγουμε το αδιέξοδο. Ας ακούσουμε αυτή την κραυγή, πριν γίνει σιωπή. Γιατί κάθε νέος αξίζει μια ευκαιρία. Και κάποιον που να πιστέψει σε αυτόν.
.
Στο Connect Thessaloniki, οι νέοι ανακαλύπτουν πως δεν κρίνονται από τα λάθη τους, αλλά από τη δύναμή τους να τα ξεπερνούν. Μαθαίνουν να εμπιστεύονται, να εκφράζονται, να διεκδικούν. Γιατί όταν χτίζεις δεσμούς, δεν χρειάζονται φράγματα. Και τότε η αλλαγή δεν είναι απλώς πιθανή — είναι πραγματική.
.
Η αλλαγή ξεκινά εκεί που ένας άνθρωπος τολμά να πει: “Είμαι εδώ για σένα.”
.
Γεωργία Ντέντου, Εθελόντρια Connect Thessaloniki, Ψυχολόγος
.